ΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Η Ένωση Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας κατέθεσε  την παρούσα Εξώδικη Δήλωση – Πρόσκληση μέσω του  Δικηγορικού Γραφείου ΅Κολλύρης – Συρροθανάση & Συνεργάτες΅  προς τους αρμόδιους φορείς. 

 

 ΕΝΩΠΙΟΝ ΠΑΝΤΟΣ ΑΡΜΟΔΙΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΡΧΗΣ

 ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ – ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Του Συλλόγου με την Επωνυμία: «Ένωση Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας» και διακριτικό τίτλο Ε.Π.Η.Ε. με έδρα την Αθήνα [Δήμος Π. Φαλήρου Αττικής, οδός Καλαμακίου αρ. 9],  ως νόμιμα εκπροσωπείται.

ΠΡΟΣ

  1. Την ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία «Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ΑΕ» και με τον διακριτικό τίτλο ΛΑΓΗΕ ΑΕ, που εδρεύει στον Πειραιά, οδός Κάστορος 72, και εκπροσωπείται νόμιμα.
  2. Τη ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ A.E., με έδρα την οδό Χαλκοκονδύλη αρ. 30, ΤΚ 10432, Αθήνα, ως νόμιμα εκπροσωπείται.
  3. Την ΑΔΜΗΕ ΑΕ, με έδρα την οδό Δυρραχίου 89 & Κηφισού – ΤΚ 10443 ΑΘΗΝΑ, ως νόμιμα εκπροσωπείται
  4. Τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, που εδρεύει στην Αθήνα, οδός Πειραιώς 132, νομίμως εκπροσωπούμενη.
  5. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, Αμαλιάδος 17, 11523 Αθήνα, νομίμως εκπροσωπούμενο.

Το νόμιμα εγκεκριμένο σωματείο μας (υπ’ αριθμ. 509/2014 απόφαση έγκρισης του ΕιρΑθ) έχει ως σκοπούς μεταξύ άλλων τη διαφύλαξη των συμφερόντων των παραγωγών ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά συστήματα, τη μελέτη και επίλυση των εν γένει προβλημάτων του κλάδου των φωτοβολταϊκών με σκοπό την βέλτιστη κατά το δυνατόν προστασία και προαγωγή των ηθικών, οικονομικών και επαγγελματικών συμφερόντων των μελών του, την προάσπιση και προαγωγή των νομίμων συμφερόντων των μελών του με κάθε νόμιμο τρόπο (εξωδικαστικό και δικαστικό) καθώς επίσης και τη συστηματική μελέτη όλων των προβλημάτων του χώρου, τη διαμόρφωση προτάσεων για την επίλυση τους και την προβολή και προώθηση, με κάθε νόμιμο μέσο, των προτεινόμενων λύσεων προς κάθε αρχή και τα αρμόδια Υπουργεία στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στα πλαίσια αυτά επαγόμεθα τα ακόλουθα.

Ως γνωρίζετε, με τον Ν. 2773 / 1999 («Απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας – Ρύθμιση θεμάτων ενεργειακής πολιτικής και λοιπές διατάξεις» – ΦΕΚ Α΄/ 286 / 22.12.1999) ξεκίνησε σε επίπεδο εθνικού δικαίου η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, κατ’ εφαρμογήν της Κοινοτικής Οδηγίας 96 / 92 / ΕΚ. Ο νέος Νόμος κατήργησε ολοκληρωτικά το εγκαθιδρυθέν ήδη από την θέσπιση του  Ν. 1468/1950 (ΦΕΚ Α’ / 268 / 02/07.8.1950) και πρόσφατα με τον Ν. 2244 / 1994 (ΦΕΚ Α’ / 168 / 07.10.1994) διατηρηθέν κρατικό μονοπώλιο της Δ.Ε.Η. στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας [παραγωγή, μεταφορά, διανομή και προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος] και κατέστη πλέον θεσμικά δυνατή η ελεύθερη δραστηριοποίηση ανεξάρτητων ιδιωτών στην σχετική αγορά. Βεβαίως, παρά την απελευθέρωση, λόγω της αναμφισβήτητης κοινωνικής σπουδαιότητας της ηλεκτρικής ενέργειας και της ιδιαίτερης σημασίας της για την ομαλότητα της λειτουργίας της οικονομίας εν γένει, οι «Δραστηριότητες Ηλεκτρικής Ενέργειας»  ετέθησαν υπό την εποπτεία του Κράτους, ασκούμενης από τον Υπουργό Ανάπτυξης (α. 3 §1). Παράλληλα ο ίδιος Νόμος προέβλεψε και την σύσταση δύο νέων θεσμικών οργάνων, η ύπαρξη των οποίων κρίθηκε αναγκαία για τον έλεγχο της νεοαπελευθερωμένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της υπό τον νέο, απελευθερωμένο καθεστώς: της «Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας» (Ρ.Α.Ε.) (α. 4 §1) και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Διαχειριστής Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε.» (Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε.) (α. 14 §1).

Η Ρ.Α.Ε. συνεστήθη ως Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή απολαύουσα διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια υπό την γενική όμως εποπτεία του Υπουργού Αναπτύξεως ως προς τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεών της και τον πειθαρχικό έλεγχο των μελών της. (α. 4 §1 επ.) Στα μέλη της προσδόθηκε εκ του νόμου ιδιότητα ανώτατων κρατικών λειτουργών με προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία (α. 4 §8). Στόχος της ίδρυσής της υπήρξε η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος στο πλαίσιο της ενεργειακής αγοράς, μεταξύ δε άλλων και η διασφάλιση του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού, η υλοποίηση των στόχων ενεργειακής πολιτικής, της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τις σύναψης διεθνών συνεργασιών. Οι επιμέρους αρμοδιότητές της προβλέφθηκαν κυρίως στο άρθρο 5 §1 του Ν. 2773/1999[1] όπως εν συνεχεία εξειδικεύθηκαν και συμπληρώθηκαν με άλλες διατάξεις, ιδίως δια του Ν. 3426 / 2005 (ΦΕΚ Α’ 309/22.12.2005).

Η  ίδρυση της «Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε.» προβλέφθηκε για να αναλάβει αυτή την διαχείριση και εκμετάλλευση του «(Εθνικού) Συστήματος (Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας)» (α. 18 §1), ήτοι του συνόλου των εγκαταστάσεων που εξυπηρετούν την ομαλή, ασφαλή και αδιάλειπτη διακίνηση ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής τάσης (το οποίο παρέμεινε ιδιοκτησία της Δ.Ε.Η.: α. 12 §1). Η σύστασή της έγινε δια του π.δ. 328/12-12-2000 (ΦΕΚ Α’ 268/12.12.2000) με την μορφή ανώνυμης εταιρείας του ν. 2190/1920, η οποία λειτούργει χάριν του δημοσίου συμφέροντος και στην οποία προβλέπεται υποχρεωτική συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου κατά ποσοστό τουλάχιστον 51% του Μετοχικού Κεφαλαίου, ενώ το υπόλοιπο 49% καλύπτεται από τους κατόχους αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αναλόγως της παραγωγικής τους δυναμικότητας (α. 16 §§1-2). Οι αρμοδιότητές της προβλέφθηκαν ρητά (α. 15), με στόχο να εξασφαλιστεί το δικαίωμα απρόσκοπτης και χωρίς διακρίσεις πρόσβασης στο «Σύστημα Μεταφοράς» σε όλους τους μετέχοντες στην αγορά, και να εξασφαλιστεί  η ασφάλεια, η αξιοπιστία και η αποδοτικότητα του συστήματος (α. 15 §§1-4).

Στην πορεία ενόψει και αλλαγών της ενωσιακής νομοθεσίας (Οδηγίες 2009/72/ΕΚ και 2009/73/ΕΚ του ΕΣ και του Συμβουλίου) ανάκυψε ανάγκη συνολικής ρύθμισης της ενεργειακής αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, που τελικά οδήγησε στην θέσπιση του Ν. 4001 / 2011 («Για τη λειτουργία Ενεργειακών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, για Έρευνα, Παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις» ΦΕΚ Α’ / 179 / 22-8-2011). Και ο νεότερος Νόμος διατήρησε τον θεσμικό σχεδιασμό της αγοράς από τον Ν. 2773 / 1999 συμπληρώνοντας τροποποιώντας τον, όπου ήταν απαραίτητο, για να αντιμετωπιστούν εμφανισθείσες δυσλειτουργίες του και για να εναρμονιστεί με την νέα ενωσιακή νομοθεσία. Και με τον νέο Νόμο η άσκηση των «Δραστηριοτήτων Ηλεκτρικής Ενέργειας» (όπως άλλωστε κάθε «Ενεργειακής Δραστηριότητας») διατηρήθηκε υπό κρατική εποπτεία, η οποία όμως πλέον προβλέπεται να ασκείται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και την Ρ.Α.Ε. κατά τις αρμοδιότητες εκάστου (α. 3 §1). Η Ρ.Α.Ε. προσδιορίστηκε πλέον ως «Ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή» όλης της αγοράς ενέργειας  υποκείμενη μόνον σε κοινοβουλευτικό και δικαστικό έλεγχο (α. 5 εδ. β’), και ο ρόλος της αναβαθμίστηκε ουσιαστικά, καθώς οι αρμοδιότητές της ενισχύθηκαν και περιγράφηκαν διεξοδικά, (ά. 3 – 45), ενώ της χορηγήθηκαν σημαντικές αποφασιστικές και κανονιστικές αρμοδιότητες ώστε να ανταποκριθεί καλλίτερα στον θεσμικό της ρόλο.

Η «Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε.» διατηρήθηκε επίσης, μετονομάσθηκε όμως πλέον σε «Λειτουργός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε.» (Λ.ΑΓ.Η.Ε.) (α. 117  §1, χωρίς όμως να αλλάξει η νομική του φύση,  ενώ οι αρμοδιότητές της περιορίστηκαν, καθώς της αφαιρέθηκε η διαχείριση του Δικτύου α. 94 §1, 97 §1). Σκοπός του υπό το νέο καθεστώς ορίστηκε η εφαρμογή των κάθε είδους κανόνων για την λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (α. 118 §1) και ιδίως βάσει του Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας, και οι αρμοδιότητές του προβλέφθηκαν ρητά (α. 118 §2). Είναι γνωστό ότι κατά τη σύστασή της η ΛΑΓΗΕ ΑΕ ανέλαβε σωρευτικό έλλειμμα χωρίς όμως ποτέ να μπορεί να αποδειχθεί κατά πόσον τούτο δημιουργήθηκε από τις ΑΠΕ ή από άλλες δραστηριότητες του ΔΕΣΜΗΕ.

Με τον Ν. 4001/2011 προβλέφθηκε για πρώτη φορά η ίδρυση της «Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε.» (Α.Δ.Μ.Η.Ε. Α.Ε.) (ά. 117 επ.), στην οποία περιήλθε το «Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας» τόσο κατά κυριότητα όσο και κατά λειτουργία και διαχείριση. (α. 97 επ.)  Η Α.Δ.Μ.Η.Ε. Α.Ε. ιδρύθηκε ως θυγατρική ανώνυμη εταιρεία της Δ.Ε.Η. (α. 97 §1) αλλά προβλέφθηκε η ανεξαρτητοποίησή της έναντι της μητρικής (α. 100, 101).

Επίσης ο ίδιος Νόμος προέβλεψε την ίδρυση της «Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε.» (Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε.), ως θυγατρικής της Δ.Ε.Η. (α. 122 – 131). Στην οποία μεταφέρθηκε η διαχείριση και η λειτουργία του Δικτύου Διανομής (ΕΔΔΗΕ) (α. 122) συμπεριλαμβανομένων και των ηλεκτρικών συστημάτων των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (α. 2 §3 στοιχ. ιδ’ και α. 129).

Εντός του ανωτέρω θεσμικού πλαισίου και χάριν προστασίας του κλίματος επιφυλάχθηκε ιδιαίτερη θέση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί τελικά ένα ιδιαίτερο καθεστώς της παραγόμενης από Α.Π.Ε. ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα:

Σε επίπεδο ευρωπαϊκού δικαίου ήδη από το έτος 1996 ξεκίνησε η προσπάθεια προώθησης της παραγωγής ενέργειας από  Α.Π.Ε. με την «Πράσινη Βίβλο». Σημαντικά βήματα έγιναν στην συνέχεια με την θέσπιση της Οδηγίας 2001/77/ΕΚ («για την προαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας»), με την οποία μεταξύ των άλλων τέθηκε ως ενδεικτικός στόχος για την Ελλάδα η συμμετοχή των Α.Π.Ε. στην συνολική κατανάλωση ηλεκτρισμού της Χώρα με ποσοστό 20% έως το 2010, και εν συνεχεία με την Οδηγία 2009/28/ΕΚ («σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την τροποποίηση και την συνακόλουθη κατάργηση των οδηγιών 2001/77/ΕΚ και 2003/30/ΕΚ»), με την οποία σκοπείται η δημιουργία ενός κοινού πλαισίου παραγωγής και προώθησης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με στόχο  το «20-20-20» της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως το έτος 2020 (20%  εξοικονόμηση ενέργειας – 20% συμμετοχή των Α.Π.Ε. – 20%  μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα). Η νέα Οδηγία έθεσε υποχρεωτικούς στόχους σε κάθε κράτος μέλος.

Σε επίπεδο εθνικού δικαίου η πρώτη ρύθμιση σχετικά με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. εντοπίζεται στον Ν. 2244/1994 («Ρύθμιση θεμάτων ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και από συμβατικά καύσιμα και άλλες διατάξεις» – ΦΕΚ Α’ / 168 / 07.10,1994), σύμφωνα με τον οποίο επετράπη η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ άλλων και από Α.Π.Ε. (χωρίς πάντως να επιφυλάσσεται στην συγκεκριμένη μορφή παραγωγής διαφοροποιημένη μεταχείριση), η δε παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια μπορούσε να διατεθεί αποκλειστικά στην Δ.Ε.Η., η οποία αντίστοιχα είχε υποχρέωση να την αγοράζει (α. 2 §§1-2).

Ρυθμίσεις για τις Α.Π.Ε. περιελήφθησαν στην συνέχεια και στον Ν. 2773/1999 («Απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας – Ρύθμιση θεμάτων ενεργειακής πολιτικής και λοιπές διατάξεις» – ΦΕΚ Α΄/ 286 / 22.12.1999) και ιδίως στα άρθρα 35 – 41 αυτού. Με τον νόμο αυτό καθιερώθηκε η υποχρέωση λήψεως αδείας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., ενώ χάριν προώθησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. προβλέφθηκε η υποχρέωση του Διαχειριστή του Συστήματος (Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. τότε) να δίνει προτεραιότητα στην κατανομή του φορτίου που  παράγεται από Α.Π.Ε. (α. 35 §§1 &2), ενώ αντίστοιχα στα μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, η Δ.Ε.Η., ως διαχειριστής του Δικτύου, υποχρεώθηκε να απορροφά την παραγόμενη από Α.Π.Ε. ηλεκτρική ενέργεια (α. 36 §1). Προς τον σκοπό αυτό προβλέφθηκε, ότι οι κάτοχοι άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. θα συνάπτουν σχετική σύμβαση με τον  Διαχειριστή του Συστήματος (Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε.), ή σε περίπτωση μη Διασυνδεδεμένων Νήσων με τον Διαχειριστή του Δικτύου (Δ.Ε.Η.), σύμφωνα και με όσα προβλέπουν οι σχετικοί Κώδικες Διαχείρισης του Συστήματος και του Δικτύου (α. 37), (α. 38 ιδίως §§2, 5 και α. 39 ιδίως §4). Το αντίτιμο της απορροφηθείσας ηλεκτρικής ενέργειας προβλέφθηκε να καταβάλλεται στους παραγωγούς εξ ιδίων από τον αρμόδιο Διαχειριστή, του Συστήματος (Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε.) ή του Δικτύου (Δ.Ε.Η.), και να ανακτάται από αυτούς μέσω ειδικού Λογαριασμού, η διαχείριση του ανετέθη Διαχειριστής του Συστήματος (Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε.) και οι πόροι του προσδιορίστηκαν εκ του Νόμου (α. 40 §§1&2).

Το πρώτο εξειδικευμένο εθνικό νομοθέτημα για τις Α.Π.Ε. υπήρξε ο                Ν. 3468/2006 («Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης και λοιπές διατάξεις» – ΦΕΚ Α’ / 129 / 27.6.2006), με τον οποίο μεταξύ άλλων μεταφέρθηκαν και ενσωματώθηκαν στην ελληνική έννομη τάξη όσα προέβλεπε η ευρωπαϊκή Οδηγία 2001/77/ΕΚ.  Με τον Νόμο αυτό το θεσμικό πλαίσιο της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. απεκόπη από την γενικότερο πλαίσιο για την ηλεκτρική ενέργεια και αυτονομήθηκε. Θεσπίστηκε υποχρέωση του Διαχειριστή του Συστήματος και του Διαχειριστή του Δικτύου των μη Διασυνδεδεμένων Νήσων να συνάπτουν σύμβαση αγοραπωλησίας με τους παραγωγούς από Α.Π.Ε. (α. 12 §1), ρυθμίστηκαν τα ζητήματα της τιμολόγησης της πωλούμενης ενέργειας (α. 13) ενώ διατηρήθηκε η κατά προτεραιότητα απορρόφηση του παραγόμενου από Α.Π.Ε. φορτίου (α. 9 §1 και 10 §2 για τα μη Διασυνδεδεμένα Νησιά), προδήλως προς επίτευξη των εθνικών (και ευρωπαϊκών) στόχων.  Ο Ειδικός Λογαριασμός Α.Π.Ε. του άρθρου 40 του Ν. 2773 / 1999 διατηρήθηκε προς εξυπηρέτηση των ίδιων σκοπών για τους οποίους είχε θεσπιστεί. Με τον ίδιο Νόμο η Ελλάδα (αυτό-)δεσμεύθηκε για πρώτη φορά ως προς την στοχοθέτηση της ποσόστωση της παραγόμενης από Α.Π.Ε. ηλεκτρικής ενέργειας στην ακαθάριστη κατανάλωση ενέργειας, προσδιορίζοντας ως στόχο ποσοστό 20,1% έως το 2010 και 29% έως το 2020 (α. 27 §9). Επίσης προβλέφθηκε ειδικά να θεσπιστεί «Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Σταθμών» για την προώθηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ειδικά από Φωτοβολταϊκούς Σταθμούς, και την ανάπτυξη σταθμών ισχύος τουλάχιστον 500 MWpeak συνδεδεμένων με το Σύστημα και τουλάχιστον 200 MWpeak για τους σταθμούς του Δικτύου των μη Διασυνδεδεμένων Νήσων, με χρονικό ορίζοντα την 31-12-2020 (14 §1).

Με τον Νόμο 3734 / 2009Προώθηση της συμπαραγωγής δύο ή περισσότερων χρήσιμων μορφών ενέργειας, ρύθμιση ζητημάτων σχετικών με το Υδροηλεκτρικό Έργο Μεσοχώρας και άλλες διατάξεις – ΦΕΚ Α’ / 8 / 26.6.2009) συμπληρώθηκαν και τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του 3468/2006, προβλέφθηκαν όροι τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται ειδικά από Φωτοβολταϊκούς Σταθμούς (α. 27 Α §6), και θεσπίστηκε νομοθετικά δεσμευτική καταληκτική προθεσμία για την χρονική διάρκεια ισχύος των προσφορών σύνδεσης που είχαν γίνει προ του Ν. 3468 / 2006 (α. 28 §1: εντός 6 μηνών από την δημοσίευση του Ν. 3734, ήτοι μέχρι την 28-01-2009).

Με τον Νόμο 3851 / 2010 («Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής» – ΦΕΚ 85 / 04.6.2010) υιοθετήθηκε επί λέξει ως «εθνικός στόχος» ο στόχος συμμετοχής των Α.Π.Ε. στην παραγόμενη ενέργεια που ορίζεται στην Οδηγία 2009/28/ΕΚ (α. 1) και τροποποιήθηκαν ή/και συμπληρώθηκαν διατάξεις του Ν. 3468 / 2006. Μεταξύ άλλων «ορθολογικοποιήθηκε» η τιμολόγηση της ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. (α. 5 §§2 και 5 – για τα Φ/Β). Επίσης με το άρθρο 1 του Νόμου συμπληρώθηκε  το α. 1 του Ν. 3648 / 2006 και προβλέφθηκε η έκδοση Υπουργικής Απόφασης σχετικά. Φυσικά οι αλλαγές στην τιμολόγηση αφορούσαν πάντα τους νέους φ/β σταθμούς (το αυτό συνέβη και με το νεότερο ν. 3734/09).

Σε εκτέλεση δε της άνω διατάξεως εκδόθηκε η Υπουργική Απόφαση Α.Υ./Φ1/οικ.19598 («Απόφαση για την Επιδιωκόμενη Αναλογία Εγκατεστημένης Ισχύος και την κατανομή της στο χρόνο μεταξύ των διαφόρων τεχνολογιών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» – ΦΕΚ Β’ / 1630 / 11.10.2010), με την οποία τέθηκε επισήμως ο εθνικός στόχος επιδιωκόμενης αναλογίας εγκατεστημένης ισχύος ανά τεχνολογία Α.Π.Ε. με χρονικό ορίζοντα τα έτη 2014 και 2020 (έτος επίτευξης του ευρωπαϊκού στόχου), και προβλέφθηκε η δυνατότητα αναστολής της  διαδικασίας αδειοδότησης ή/και σύνδεσης ανά τεχνολογία Α.Π.Ε. ή/και ανά κατηγορία παραγωγού με Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Με τον Ν. 4001 / 2011 («Για τη λειτουργία Ενεργειακών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, για Έρευνα, Παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις» – ΦΕΚ Α’ / 179 / 22-8-2011), οι υφιστάμενες ρυθμίσεις κατά βάση διατηρήθηκαν και προσαρμόστηκαν στην νέα δομή της αγοράς. Έτσι: προβλέφθηκε η αρμοδιότητα της Λ.Α.Γ.Η.Ε. Α.Ε. και της Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. να συνάπτουν συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας με τους παραγωγούς Α.Π.Ε. κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 12 του Ν. 3468 / 2006 (α. 118 §2 περ. θ’ και α. 129 §2 περ. η’ αντίστοιχα)· διατηρήθηκε η πρόβλεψη για την ανάκτηση από τον Ειδικό Λογαριασμό Α.Π.Ε. του άρθρου 40 του Ν. 2773 / 1999 των ποσών που οι Λ.Α.Γ.Η.Ε. Α.Ε. και Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. καταβάλλουν στους παραγωγούς Α.Π.Ε.· επαναπροσδιορίστηκαν οι πηγές εισροής του Ειδικού Λογαριασμού Α.Π.Ε. (α. 143 §§1 & 2), όπως εν συνεχεία τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν δια: α) του α. 52 §7 του Ν. 4042 / 2012 (ΦΕΚ Α’ / 24 / 13.02.2012) β) των α. 32 §1 και 49 §3 του Ν. 4111 / 2013 (ΦΕΚ Α’ / 18 / 25.01.2013), γ) του α. 26 του Ν. 4123 (ΦΕΚ Α’ / 43 / 19.02.2013) και δ) του άρθρου πρώτου, παράγραφος Ι., υποπαράγραφος Ι.3., περ. 2 του Ν. 4152 / 2013 (ΦΕΚ Α΄107 / 09.5.2013).

Στο επικαιροποιημένο μνημόνιο (Τρίτη Επικαιροποίηση Μνημονίου

Ιούλιος 2013) προβλέφθηκε ότι:

 « 6.1.4   Providing for a financially sustainable development of renewable energy sources

The  Authorities commit to  design and implement a  comprehensive reform of  renewable energy policies, with the support and in close cooperation with the technical assistance provided by the European Union, also taking into account proposals in Ministry’s “Plan to Reform the Sector of Renewable Energy Sources (RES)” and the view of industry, to provide long-term sustainability at zero average deficits. The Authorities monitor the evolution of  the Renewable energy sector in  order to  stimulate its appropriate development as provided by EU policies and legislation, while ensuring sustainability of incentives and security of the network. In this view, the Authorities: Adjust the RES levy every six months (July 2013, January and July 2014) to eliminate the projected RES account debt by end-December 2014 (continuous)».

 

Το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των παραγωγών από Φωτοβολταϊκούς Σταθμούς προέβη στην κατασκευή και πάντως στην υπογραφή σύμβασης πώλησης μετά το έτος 2006 και κυρίως εντός της περιόδου 2010 – 2012, υπό το καθεστώς δηλαδή ισχύος των Ν. 3468/2006, 3734/2009, 3851/2010 και 4001/2011. Σε χαλεπούς οικονομικά καιρούς οι παραγωγοί αυτοί εμπιστεύθηκαν τις εθνικές Αρχές και ανταποκρίθηκαν στο «εθνικό προσκλητήριο» κατασκευής και λειτουργίας Φωτοβολταϊκών Σταθμών για  την επίτευξη των εθνικών στόχων που έθεταν Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε τους στόχους αυτούς είχε υιοθετήσει πανηγυρικά και ανεπιφύλακτα και η εθνική έννομη τάξη (πρβλ. α. 27 §7 Ν. 3468 / 2006 και α. 1 Ν. 3851 / 2010). Παράλληλα οι κρατικές Αρχές ήδη από το έτος 2006 προσκαλούσαν τους πολίτες να συντρέξουν στην επίτευξη του Εθνικού Στόχου, «αξιοποιώντας» την αδρανή ακίνητη περιουσία τους  και αποκτώντας σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα (σταθερό και εγγυημένο εισόδημα για 20 τουλάχιστον έτη). Μάλιστα προς επίτευξη του «εθνικού στόχου» ήδη με τον Ν. 3468 / 2006 δημιουργήθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος ειδική Επιτροπή που εν συνεχεία αφομοιώθηκε σε Υπηρεσία του Υπουργείου, ενώ ταυτόχρονα το νομοθετικό πλαίσιο ελαστικοποιείτο διαρκώς, ώστε να καταστεί ελκυστικό και προνομιακό, παρακάμπτοντας γραφειοκρατικές καθυστερήσεις και αγκυλώσεις.

Οι σημερινοί παραγωγοί από Α.Π.Ε. προέβησαν στην κατασκευή των Φωτοβολταϊκών Σταθμών τους δαπανώντας και δεσμεύοντας ιδιαίτερα σημαντικά χρηματικά ποσά,  τα οποία σε πολλές περιπτώσεις συμπληρώθηκαν και από ξένα (δανειακά) κεφάλαια. Θεμέλιο των αποφάσεων και των ενεργειών τους υπήρξε αναμφίβολα η εμπιστοσύνη τους στις Ελληνικές Αρχές και η κατοχύρωση με Νόμους και Υπουργικές Αποφάσεις των κρίσιμων όρων των Συμβάσεων Πώλησης, και ιδίως της ελάχιστης («εγγυημένης») τιμής διάθεσης της παραγόμενης ενέργειας.

Σημειωτέον ότι στην εισηγ. Έκθεση του ν. 3734 αναφέρεται επί λέξει: «Για την ασφάλεια του δικαίου και των συναλλαγών, καθορίζεται η διάρκεια της σχετικής σύμβασης σε είκοσι έτη, χωρίς περαιτέρω ανανέωση, η δε τιμή πώλησης παραμένει σταθερή για όλη τη διάρκεια της σύμβασης πώλησης, με βάση τον σχετικό πίνακα, αναπροσαρμοζόμενη με βάση τη διακύμανση του δείκτη τιμών του καταναλωτή».

Η σημασία και η σημαντικότητα της παραμέτρου αυτής είναι αυτονόητη, στο μέτρο που προσδιορίζει όλη την οικονομική της λειτουργία της παραγωγικής μονάδας (αποσβέσεις, κέρδη, ταμειακές ροές), αλλά και την βιωσιμότητά της. Ειδικά μάλιστα για την περίπτωση των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, η παράμετρος των νομοθετικά καθορισμένων τιμών, υπήρξε πολύ σημαντική, καθώς η κατασκευή ενός Φωτοβολταϊκού Σταθμού απαιτεί μακροχρόνια δέσμευση χρημάτων σε ακίνητα ή πάντως δυσχερώς μετακινήσιμα πάγια, και υπό τις συνθήκες της εγχώριας αγοράς γίνεται αποκλειστικά σε έναν αγοραστή (για τους συνδεδεμένους με το Σύστημα παραγωγούς  την Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε.  και μετά τον Ν. 4001 / 20011 την Λ.Α.Γ.Η.Ε. Α.Ε., και για τους συνδεδεμένους στο Δίκτυο των μη Διασυνδεδεμένων Νήσων την Δ.Ε.Η. και εν συνεχεία μετά τον Ν. 4001 την Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε.), δηλαδή γίνεται μονοψωνιακά.

Όμως η εμπιστοσύνη που έδειξαν οι παραγωγοί στις Ελληνικές Αρχές και τις νομοθετικές πράξεις, τις «εγγυήσεις» και τις δεσμεύσεις τους, διαψεύσθηκαν παταγωδώς, καθώς το κατά τα λοιπά «εγγυημένο» τίμημα με διάφορες αιτιολογίες, προφάσεις και αφορμές περιτμήθηκε περισσότερες φορές τακτικά και έκτακτως, με επίκληση σε όλες τις περιπτώσεις τις ανάγκες ρευστότητας διάσωσης του Ειδικού Λογαριασμού του α. 40 του Ν. 2773 / 1999 και ήδη του α. 143 του Ν. 4001 / 2011, και ειδικότερα τον ισοσκελισμό του συσσωρευμένου ελλείματος (χρέους) του Λογαριασμού, την αντιμετώπιση του (τρέχοντος) ελλείμματός του, και ουσιαστικά την διάσωσή του, η οποία επιρρίφθηκε ως βάρος σε αυτούς που ο Λογαριασμός όφειλε να χρηματοδοτεί και όχι σε εκείνους που όφειλαν να τον χρηματοδοτούν, ούτε σε εκείνους που αντλούν (σε κάποιο βαθμό αθέμιτα) οφέλη εξ αυτού.

Στόχος του Ν. 4254/14 ήταν η αντιμετώπιση του συσσωρευμένου χρέους του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 40 του ν. 2773/1999 καθώς και η εξασφάλιση της βιωσιμότητας του έως το 2020. Επισημαίνεται ότι ο Ειδικός Λογαριασμός από τα τέλη του 2011 άρχισε να εμφανίζει συνεχώς διογκούμενο έλλειμμα, που οφειλόταν σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου: «στο συνδυασμό της μεγάλης αύξησης των εξόδων του λογαριασμού (…) και της ταυτόχρονης μείωσης ή μη αντίστοιχης αύξησης των εσόδων του λογαριασμού (…).(…) οι έως τώρα παρεμβάσεις (…) δεν κατάφεραν να ισοσκελίσουν τον Ειδικό Λογαριασμό».

Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί ότι βάσει του από 9ου/2011 ενημερωτικού δελτίου του ΔΕΣΜΗΕ οι στόχοι οι οποίοι προβλέπονταν στην ΥΑ της 1-10-10 για τα φ/β είχαν επιτευχθεί ως συμβασιοποιημένα έργα προς υλοποίηση. Οι τότε αρμόδιοι όφειλαν γνωρίζοντας την ιδιαίτερη κινητικότητα στον τομέα των Φ/Β να ενεργοποιήσουν την προβλεπόμενη αναστολή αδειοδότησης μέχρι να υλοποιηθούν τα έργα, όχι μόνο δεν το έπραξαν αλλά συνέχισαν να εντάσσουν πλέον των στόχων έργα φ/β στο σύστημα εγγυημένων τιμών.

Βέβαιον είναι σε κάθε περίπτωση ότι το συσσωρευμένο έλλειμμα / χρέος του Ειδικού Λογαριασμού δημιουργήθηκε από την μακροχρόνια αναντιστοιχία των εισροών και των εκροών του Ειδικού Λογαριασμού.

Ο Ειδικός Λογαριασμός Α.Π.Ε. δημιουργήθηκε δυνάμει του α. 40 του              Ν.2773 / 1999. Σκοπός του ήταν η χρηματοδότηση της αγοράς των ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας που παράγονται από Α.Π.Ε. από «ανεξάρτητους» παραγωγούς (και εν συνεχεία και Σ.Η.Θ.Υ.Α.), οι οποίοι δεν είχαν την δυνατότητα άμεσης διάθεσης της παραγόμενης από τις μονάδες τους ηλεκτρικής ενέργειας στην κατανάλωση, αλλά ήταν υποχρεωμένοι να την πωλούν και μάλιστα αποκλειστικά στον Διαχειριστή του Συστήματος (Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε.) ή στον Διαχειριστή του Δικτύου (Δ.Ε.Η.), αναλόγως της σύνδεσης της παραγωγικής μονάδας στο Σύστημα Μεταφοράς ή στο Δίκτυο μη Διασυνδεδεμένων Νήσων. Η Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε. και/ή η Δ.Ε.Η. αντίστοιχα αγόραζαν την παραγόμενη ενέργεια καταβάλλοντας εξ ιδίων στον παραγωγό το σχετικό τίμημα και εν συνεχεία ανακτούσαν τα καταβληθέντα στους παραγωγούς Α.Π.Ε. από τον Ειδικό Λογαριασμό. Μετά τη θέσπιση του Ν. 4001 / 2011 η Λ.Α.Γ.Η.Ε. Α.Ε. και/ή η Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. οι οποίοι αντικατέστησαν ως Διαχειριστές του Συστήματος και του Μη Διασυνδεδεμένου Δικτύου την Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε. και την Δ.Ε.Η. αντίστοιχα, και τις υπεκατέστησαν σε ό,τι αφορά την εκτέλεση των συμβάσεων ηλεκτρικής ενέργειας με παραγωγούς Α.Π.Ε. και την ανάκτηση των σχετικών ποσών από τον Ειδικό Λογαριασμό.

Τα έξοδα (εκροές) του Ειδικού Λογαριασμού συνίστανται αποκλειστικά σε πληρωμές προς τον εκάστοτε στον Διαχειριστή του Συστήματος (Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε. και ήδη Λ.Α.Γ.Η.Ε. Α.Ε.) ή στον Διαχειριστή του Δικτύου (Δ.Ε.Η. και ήδη Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε.), του ποσού που καταβάλλεται από τους άνω Διαχειριστές στους ανεξάρτητους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., αναλόγως της σύνδεσης της παραγωγικής μονάδας στο Σύστημα Μεταφοράς ή στο Δίκτυο μη Διασυνδεδεμένων Νήσων. Βάσει των διατάξεων του Νόμου στις Α.Π.Ε. περιλαμβάνονται και τα οικιακά φωτοβολταϊκά των στεγών, καθώς και οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από Σ.Η.Θ.Υ.Α.  Ενόψει του ότι όλες οι οφειλές προς τους παραγωγούς προκύπτουν από δεδομένες και γνωστές στους Διαχειριστές και την Ρ.Α.Ε. γραπτές συμβάσεις στις οποίες προβλέπεται συγκεκριμένη (μέγιστη) παραγωγικότητα των μονάδων και σταθερή και εγγυημένη κατά μονάδα (ΜWh) τιμή, ο προϋπολογισμός των εκροών του Λογαριασμού είναι σχετικά ευχερής στους διαθέτοντες τα σχετικά συγκεντρωτικά στοιχεία.

Επίσης είναι προφανές, ότι, εφόσον βάσει του θεσμικού πλαισίου οι τιμές για κάθε παραγωγική μονάδα είναι «εγγυημένες» και ως εκ τούτου σταθερές, η σύνδεση νέων Α.Π.Ε. συνεπάγεται αύξηση της απορροφώμενης δυναμικότητας από την συγκεκριμένη κατηγορία παραγωγών, και συνεπώς αύξηση των καταβολών προς τους ανεξάρτητους παραγωγούς από Α.Π.Ε. & Σ.Η.Θ.Υ.Α. άρα και αύξηση των εκροών του ειδικού Λογαριασμού, σχετικά ευχερώς προϋπολογιζόμενη και πάλι, και μάλιστα ήδη πριν οι σχετικές μονάδες ενταχθούν στο Σύστημα ή στο Δίκτυο και ξεκινήσουν την έγχυση ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς τόσο οι μέγιστες ποσότητες παραγωγής όσο και οι (εγγυημένες) τιμές αγοράς της εγχεόμενης ηλεκτρικής ενέργειας είναι αρκετά νωρίτερα γνωστά στους αντίστοιχους Διαχειριστές και την Ρ.Α.Ε., τουλάχιστον όσον τις μονάδες που είναι συνδεδεμένες στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.

Τα έσοδα (εισροές) του ειδικού Λογαριασμού προβλέφθηκε αρχικά να προέροχονται: α) από την αξία της αγοράς από τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο της χονδρεμπορικής αγοράς (διαδικασία διευθέτησης αποκλίσεων παραγωγής-ζήτησης)  ισχύος ίσης με την εγχυθείσα στο Σύστημα ή στο Δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νήσων από τους ανεξάρτητους παραγωγούς, και β) από το ειδικό τέλος Α.Π.Ε. που κάθε καταναλωτής προβλέφθηκε να καταβάλλει αναλόγως της καταναλωθείας ενέργειας (αναλογικό τέλος), η ανά KWh αξία του οποίου προβλέφθηκε να καθορίζεται με Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης. – Η αρχική ρύθμιση του α. 40 του Ν. 2773 / 1999 έχει επί λέξει ως εξής:

«1. Ο Διαχειριστής του Συστήματος και ο Διαχειριστής του Δικτύου ανακτούν πλήρως τα ποσά που καταβάλλουν στους αντισυμβαλλόμενους σύμφωνα με το άρθρα 35, 36, 37 , 38 και 39 μέσω ειδικού Λογαριασμού τον οποίο διαχειρίζεται ο Διαχειριστής του Συστήματος.

  1. Ο Διαχειριστής του Συστήματος υποχρεούται να συστήσει το αργότερο μέχρι την 30ή Απριλίου 2001 τον ειδικό Λογαριασμό της προηγούμενης παραγράφου.
  2. Έσοδα του ειδικού Λογαριασμού είναι: (α) Τα ποσό που καταβάλλουν οι κάτοχοι άδειας παραγωγής και προμήθειας του Συστήματος μέσω της διαδικασίας διευθέτησης των Αποκλίσεων Παραγωγής- Ζήτησης του άρθρου 20, το οποία αναλογούν στην ισχύ που εντάσσεται κατά προτεραιότητα στο Σύστημα από το Διαχειριστή του Συστήματος κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 35, 37 και 38.

(β) Τα ποσά που καταβάλλει η Δ.Ε.Η ως αποκλειστικός Προμηθευτής στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, για την ηλεκτρική ενέργεια που απορροφάται στα συστήματα των νησιών αυτών κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 36, 37 και 38. Για τον υπολογισμό του ποσού αυτού ως τιμή Kwh λαμβάνεται το μέσο μεταβλητό κόστος της παραγωγής της Δ.Ε.Η. στα Μη Διασυνδεδεμένο Νησιά για κάθε μήνα, το οποίο τελεί υπό την έγκριση της Ρ.Α.Ε.

(γ) Το ειδικό τέλος που καταβάλλεται από κάθε Πελάτη περιλαμβανομένων και των αυτοπαραγωγών, κατ` αναλογία της ηλεκτρικής ενέργειας που αυτός καταναλώνει. Το ανά Kwh ύψος του ειδικού τέλους είναι ενιαίο για όλη την ελληνική επικράτεια και προσδιορίζεται κάθε έτος με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μετά από πρόταση της Ρ.Α.Ε.

Εν συνεχεία δια του ά. 23 § 20 του Ν.3175/2003, («Αξιοποίηση του γεωθερμικού δυναμικού, τηλεθέρμανση και άλλες διατάξεις» –  ΦΕΚ Α 207/29.8.2003) προβλέφθηκε η δυνατότητα διαφοροποιημένης επιβολής του ειδικού τέλους βάσει κατηγοριοποίησης των Πελατών και το πρώτο εδάφιο του στοιχείου γ’ της παραγράφου 3 τροποποιήθηκε ως εξής:

«(γ) Το ειδικό τέλος που επιμερίζεται, ομοιόμορφα για όλη την ελληνική επικράτεια, σε κάθε Πελάτη περιλαμβανομένων και των αυτοπαραγωγών, σύμφωνα με μεθοδολογία η οποία καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, που εκδίδεται μετά από γνώμη της Ρ.Α.Ε. και η οποία λαμβάνει υπόψη την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει ο κάθε Πελάτης και συντελεστές που διαφoροπoιούν τον επιμερισμό κατά κατηγορία Πελατών, έτσι ώστε να προκύπτει χρέωση που εξισορροπεί τις οικονομικές συνέπειες μεταξύ των κατηγοριών Πελατών. Οι αριθμητικές τιμές των συντελεστών της ανωτέρω μεθοδολογίας προσδιορίζονται κάθε έτος με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης μετά από πρόταση της Ρ.Α.Ε., που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η ετήσια επιβάρυνση Πελάτη κατά θέση κατανάλωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των εξακοσίων χιλιάδων ευρώ (600.000). Το όριο αυτό αναπροσαρμόζεται ετήσια με μέριμνα της Ρ.Α.Ε. σύμφωνα με την ετήσια μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή όπως δημοσιεύεται από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (Ε.Σ.Υ.Ε.). Το ανά Kwh ύψος του ειδικού τέλους είναι ενιαίο για όλη την ελληνική επικράτεια και προσδιορίζεται κάθε έτος με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μετά από πρόταση της Ρ.Α.Ε.»

Με τον Ν. 4001 / 2011 ο Ειδικός Λογαριασμός Α.Π.Ε. διατηρήθηκε, διαφοροποιήθηκε όμως ως προς κάποια σημεία το σύστημα της τροφοδότησής του. Συγκεκριμένα, η αρμοδιότητα του καθορισμού των αριθμητικών τιμών των συντελεστών της μεθοδολογίας προσδιορισμού του ειδικού τέλους μεταφέρθηκε στην Ρ.Α.Ε., και επίσης ορίσθηκε ως έσοδο του Ειδικού Λογαριασμού το ποσό της δημοπράτησης των αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.  Ειδικότερα, σύμφωνα με την νεότερη ρύθμιση του α. 143 του Ν 4011 / 2011:

«1. Η ΛΑΓΗΕ ΑΕ και η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ ανακτούν πλήρως τα ποσά που καταβάλλουν στους αντισυμβαλλόμενους κατά τις διατάξεις της περίπτωσης θ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 118 και της περίπτωσης η΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 129 αντίστοιχα, μέσω του ειδικού διαχειριστικού Λογαριασμού, όπως αυτός δημιουργήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 40 του ν. 2773/1999, τον οποίο διαχειρίζεται η ΛΑΓΗΕ ΑΕ.

  1. Έσοδα του ειδικού Λογαριασμού είναι:

(α) Τα ποσά που καταβάλλουν οι παραγωγοί και οι προμηθευτές στο πλαίσιο του ημερήσιου ενεργειακού προγραμματισμού του άρθρου 120 και της Εκκαθάρισης των Αποκλίσεων παραγωγής – ζήτησης κατά το άρθρο 105, τα οποία αναλογούν στην ισχύ που εντάσσεται κατά προτεραιότητα στο σύστημα μεταφοράς και στο δίκτυο διανομής της ηπειρωτικής χώρας και των συνδεδεμένων με αυτά νησιών κατά τα οριζόμενα στον ν. 3851/2010.

(β) Τα ποσά που καταβάλλουν οι Προμηθευτές στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά, για την ηλεκτρική ενέργεια που απορροφάται στα συστήματα των νησιών αυτών, που παράγεται από τις μονάδες που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 129. Για τον υπολογισμό των ποσών αυτών ως τιμή kWh λαμβάνεται υπόψη το μέσο μεταβλητό κόστος της παραγωγής των εγκατεστημένων μονάδων παραγωγής, με εξαίρεση τις μονάδες ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά για κάθε μήνα, το οποίο τελεί υπό την έγκριση της ΡΑΕ.

(γ) Έσοδα από την επιβολή ειδικού τέλους επί της κατανάλωσης που διαφοροποιείται ανά κατηγορία Πελατών, περιλαμβανομένων και των αυτοπαραγωγών, ομοιόμορφα για όλη την ελληνική επικράτεια, σύμφωνα με μεθοδολογία η οποία καθορίζεται με προεδρικό διάταγμα. Η μεθοδολογία περιλαμβάνει συντελεστές που διαφοροποιούν το ειδικό τέλος κατά κατηγορία Πελατών, έτσι ώστε να προκύπτει χρέωση που εξισορροπεί τις οικονομικές συνέπειες μεταξύ των κατηγοριών Πελατών. Οι αριθμητικές τιμές των συντελεστών της ανωτέρω μεθοδολογίας προσδιορίζονται κάθε έτος με απόφαση της ΡΑΕ που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η ετήσια επιβάρυνση Πελάτη κατά θέση κατανάλωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των οκτακοσίων χιλιάδων (800.000) ευρώ. Το όριο αυτό αναπροσαρμόζεται ετήσια με μέριμνα της ΡΑΕ σύμφωνα με την ετήσια μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή όπως δημοσιεύεται από την Ε.Σ.Υ.Ε.. Η ως άνω ρύθμιση εφαρμόζεται από 1ης Ιανουαρίου του έτους 2012 και η πρώτη αναπροσαρμογή θα πραγματοποιηθεί κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους 2013. Για το έτος 2011 ισχύει η υπ’ αριθμ. 373/2011 απόφαση της ΡΑΕ, η οποία εκδόθηκε βάσει του άρθρου 40 του ν. 2773/ 1999, όπως ισχύει.

(δ) Τα έσοδα που προέρχονται από τις δημοπρατήσεις των αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τα οριζόμενα στο άρθρο25 του ν.3468/2006, όπως τροποποιείται με τον παρόντα νόμο.

(ε) Ποσά που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία.»

Με το ά. 12 §16 του Ν. 3851 / 2010 («Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.» – ΦΕΚ Α’ / 85 / 04.6.2010 ) προβλέφθηκε ως πόρος του Ειδικού Λογαριασμού Α.Π.Ε. μέρος της υπέρ της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. εισφοράς  (α. 14 Ν. 1730 / 1999). – Η σχετική διάταξη έχει ως εξής:

«16. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Πολιτισμού και Τουρισμού ορίζεται το ποσοστό της προβλεπόμενης από τις διατάξεις του άρθρου 14 του ν. 1730/1987 (ΦΕΚ 145 Α΄) εισφοράς υπέρ της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε., το οποίο αποτελεί πόρο του Ειδικού Λογαριασμού που διαχειρίζεται ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε.) κατά το άρθρο 40 του ν. 2773/1999, στον οποίο και αποδίδεται. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται ο τρόπος και η διαδικασία απόδοσής του και κάθε άλλο σχετικό θέμα.»

Σε εκτέλεση της άνω διάταξης το ά.1 της κοινής Υπουργικής Απόφασης των Υπουργών Π.Ε.Κ.Α. και Πολιτισμού Υ.Α.Π.Ε. /Φ.1/2303/οικ.16935  [4] («Προσδιορισμός ποσοστού της εισφοράς υπέρ της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. του άρθρου 14 του ν. 1730/1987, το οποίο αποτελεί πόρο του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 40 του ν. 2773/1999» – Φ.Ε.Κ. Β’ / 2317 / 10.8.2012) όρισε ως πόρο του Ειδικού Λογαριασμού Α.Π.Ε. το 25%  της εισφοράς υπέρ της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. (α. 14 Ν. 1730 / 1999). – Η σχετική διάταξη έχει ως εξής:

«1. Το ποσοστό της προβλεπόμενης στις διατάξεις του άρθρου 14 του ν. 1730/1987 εισφοράς υπέρ της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε., το οποίο αποτελεί πόρο του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 40 του ν.2773/1999, που διαχειρίζεται ο Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας A.E. (ΛΑΓΗΕ Α.Ε.), ορίζεται σε είκοσι πέντε τοις εκατό (25%). Το ποσοστό αυτό θα επανακαθορίζεται ετησίως.

  1. Η εκκαθάριση για την απόδοση του ανωτέρω πόρου γίνεται από το πρόσωπο που διενεργεί την εκκαθάριση για την απόδοση της εισφοράς του άρθρου 14 του ν.1730/1987 στην Ε.Ρ.Τ. Α.Ε., σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
  2. Το πρόσωπο που διενεργεί την εκκαθάριση κατά τα ανωτέρω, πιστώνει τον Ειδικό Λογαριασμό του άρθρου 40 του ν. 2773/1999 με το ποσό που προκύπτει από αυτήν, σε μηνιαία βάση, ενημερώνοντας εγγράφως τον ΛΑΓΗΕ Α.Ε. για τον αριθμό των κατόχων μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας που υποχρεούνται στην καταβολή της εισφοράς υπέρ της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε., σύμφωνα με το άρθρο 14 του ν. 1730/1987, όπως κάθε φορά ισχύει.»

Επίσης με το ά. 52 §7 του Ν. 4042 / 2012 («Ποινική προστασία του περιβάλλοντος − Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ − Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων − Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ − Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής» –  ΦΕΚ Α 24/13.02.2012) προστέθηκε στους πόρους του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρο 143 του Ν. 4001 / 2001το ειδικό τέλος που καταβάλλουν οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη, και το οποίο ανέρχεται σε 2 Ευρώ / MWh. – Η σχετική διάταξη έχει ως εξής:

«7. Στο άρθρο 143 του ν. 4001/2011 (Α΄179) προστίθεται παράγραφος 3, ως εξής:

‘3. Επιβάλλεται υπέρ του ειδικού διαχειριστικού Λογαριασμού του άρθρου 40 του ν. 2773/1999 και σε βάρος των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη ειδικό τέλος δύο (2) ευρώ ανά MWh παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής καθορίζεται ο τρόπος και η διαδικασία είσπραξης και απόδοσης του εν λόγω τέλους στον ανωτέρω Λογαριασμό, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Με όμοια απόφαση μετά από γνώμη της ΡΑΕ δύναται να αναπροσαρμόζεται το τέλος αυτό.’»

Εν συνεχεία, ενόψει του συσσωρευμένου ελλείμματος / χρέους του Ειδικού Λογαριασμού των ΑΠΕ κατά το τέλος του έτους 2012 και προς αντιμετώπισή του, δια του α. 32 §1 του Ν. 4111 / 2013 («Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, τροποποιήσεις του ν. 4093/2012, κύρωση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου «Έγκριση των Σχεδίων των Συμβάσεων Τροποποίησης της Κύριας Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Ε.Τ.Χ.Σ.), της Ελληνικής Δημοκρατίας, του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Τ.Χ.Σ.) και της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), με τίτλο «Κύρια Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης», της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης μεταξύ του Ε.Τ.Χ.Σ., της Ελληνικής Δημοκρατίας και της ΤτΕ, με τίτλο «Σύμβαση Διευκόλυνσης Διαχείρισης Υποχρεώσεων ΣΙΤ» και της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης μεταξύ του Ε.Τ.Χ.Σ., της Ελληνικής Δημοκρατίας και της ΤτΕ, με τίτλο «Διευκόλυνση αποπληρωμής Τόκων Ομολόγων», παροχή εξουσιοδοτήσεων για την υπογραφή των Συμβάσεων» και άλλες επείγουσες διατάξεις» – ΦΕΚ Α 18/25.01.2013») η άνω περίπτωση γ΄ του ά. 143 §2 του Ν. 4001 αντικαταστάθηκε με ισχύ από 19-11-2012 σύμφωνα με το άρθρο 49 §3 του ιδίου νόμου. Και υπό την νέα ρύθμιση :

«(γ) Έσοδα από την επιβολή ειδικού τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ) επί της κατανάλωσης, που διαφοροποιείται ανά κατηγορία Πελατών, περιλαμβανομένων και των αυτοπαραγωγών, ομοιόμορφα για όλη την ελληνική επικράτεια, σύμφωνα με μεθοδολογία η οποία καθορίζεται με Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, που εκδίδεται μετά από γνώμη της ΡΑΕ. Η μεθοδολογία περιλαμβάνει συντελεστές που διαφοροποιούν το ειδικό τέλος κατά κατηγορία Πελατών, έτσι ώστε να προκύπτει χρέωση που εξισορροπεί τις οικονομικές συνέπειες μεταξύ των κατηγοριών Πελατών. Οι αριθμητικές τιμές των συντελεστών της ανωτέρω μεθοδολογίας, καθώς και οι μοναδιαίες χρεώσεις που επιβάλλονται στους Πελάτες, προσδιορίζονται με απόφαση της ΡΑΕ που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τον 12ο μήνα εκάστου έτους προκειμένου να εφαρμοσθεί το επόμενο ημερολογιακό έτος, μετά από προϋπολογιστική εκτίμηση των εσόδων και εξόδων του ειδικού διαχειριστικού Λογαριασμού. Οι ανωτέρω μοναδιαίες χρεώσεις αναθεωρούνται με την ίδια διαδικασία, τον 6ο μήνα κάθε ημερολογιακού έτους για εφαρμογή από την 1η Ιουλίου έως την 31η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, εφόσον αυτό απαιτείται με βάση την εξέλιξη των εσόδων και εξόδων του ειδικού διαχειριστικού Λογαριασμού εντός του έτους. Για την περίοδο 2013-2014 το ύψος των μοναδιαίων χρεώσεων καθορίζεται κατά τρόπο ώστε το χρέος του ειδικού διαχειριστικού Λογαριασμού να αποσβεστεί έως το τέλος της διετίας.»

Η άνω ρύθμιση υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική από οργανωτικής πλευράς, καθώς με αυτήν, όχι μόνο διατηρήθηκε η αποφασιστική αρμοδιότητα της Ρ.Α.Ε. να προσδιορίζει με αποφάσεις της που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως τις αριθμητικές τιμές και τις μοναδιαίες χρεώσεις της μεθοδολογίας προσδιορισμού του ειδικού τέλους Α.Π.Ε. (που πλέον στον νόμο ονομάσθηκε Ε.Τ.Μ.Ε.Α.Ρ. = Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων), αλλά προβλέφθηκε επίσης ρητώς ότι: – α) οι αποφάσεις αυτές θα εκδίδονται τον 12ο μήνα κάθε έτους για το επόμενο έτος και θα αναθεωρούνται τον 6ο μήνα κάθε έτους, ήτοι ότι πρακτικά το Ε.Τ.Μ.Ε.Α.Ρ. θα επαναπροσδιορίζεται ανά εξάμηνο, – β) ότι οι αποφάσεις αυτές θα πρέπει να στηρίζονται σε «προϋπολογιστική εκτίμηση των εσόδων και εξόδων του ειδικού διαχειριστικού Λογαριασμού», ώστε να μην δημιουργείται έλλειμμα στον ειδικό Λογαριασμό, και τέλος – γ) ότι ειδικά για την περίοδο 2013 – 2014 οι μοναδιαίες χρεώσεις θα πρέπει να ορισθούν από την Ρ.Α.Ε. κατά τρόπον ώστε το έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού (-340,69 εκατομμύρια Ευρώ κατά τον χρόνο θέσπισης της ρύθμισης, βάσει επικαιροποίησης στοιχείων [ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΕ 1/2014] το έλλειμμα για τον Οκτώβριο του 2012 ήταν -355,22ΕΚ ΕΥΡΩ) να αποσβεστεί έως το τέλος του 2014.

Σκοπός και η λειτουργία ΕΤΜΕΑΡ, που επιβάλλεται ήδη από το έτος 1999, συνίσταται μεταξύ των άλλων ακριβώς στην συμμετοχή των καταναλωτών στην τροφοδότηση του Ειδικού Λογαριασμού, ώστε να διατηρείται ισοσκελισμένος, χάριν της αειφόρου ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος μέσω μείωσης των ρύπων. Κατά τον προφανή σκοπό του Νόμου η επιβολή του Ειδικού Τέλους αποτελεί την ασφαλιστική δικλείδα αντιρρόπησης τυχόν υποαπόδοση οποιασδήποτε άλλης πηγής εισροών. Για τον λόγο αυτό άλλωστε το ά. 143 §2 περ. γ’ προβλέπει δυναμικό τρόπο προσδιορισμού του ύψους του, με Απόφαση της Ρ.Α.Ε., στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ως «ρυθμιστή» της αγοράς και του «εγγυητή» της ορθής (και δίκαιης) λειτουργίας της.

Η λειτουργία αυτή του Ειδικού Τέλους αναγνωρίσθηκε και ρητά και από το άρθρο 9 παρ. 1 της π.ν.π. της 19-11-2012 («Ρυθμίσεις κατεπειγόντων θεμάτων του ν. 4046/2012 και του ν. 4093/2012» – Φ.Ε.Κ. Α’ / 229 / 19.11.2012), και εν συνεχεία δια του ά. 32 §1 του Ν. 4111/2013 («Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, τροποποιήσεις του ν. 4093/2012, κύρωση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου <Έγκριση των Σχεδίων των Συμβάσεων Τροποποίησης της Κύριας Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Ε.Τ.Χ.Σ.)’, της Ελληνικής Δημοκρατίας, του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Τ.Χ.Σ.) και της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), με τίτλο ‘Κύρια Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης», της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης μεταξύ του Ε.Τ.Χ.Σ.’, της Ελληνικής Δημοκρατίας και της ΤτΕ, με τίτλο ‘Σύμβαση Διευκόλυνσης Διαχείρισης Υποχρεώσεων ΣΙΤ’ και της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης μεταξύ του Ε.Τ.Χ.Σ., της Ελληνικής Δημοκρατίας και της ΤτΕ, με τίτλο ‘Διευκόλυνση αποπληρωμής Τόκων Ομολόγων’, παροχή εξουσιοδοτήσεων για την υπογραφή των Συμβάσεων>  και άλλες επείγουσες διατάξεις. – Φ.Ε.Κ. Α’ / 18 / 25.01.2013), με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 143 §2 του Ν. 4001 / 2011, ώστε  το Ειδικό Τέλος Α.Π.Ε. να αναθεωρείται τον 6ο μήνα κάθε ημερολογιακού έτους «εφόσον αυτό απαιτείται με βάση την εξέλιξη των εσόδων και εξόδων του ειδικού διαχειριστικού Λογαριασμού εντός του έτους».

Άλλωστε και η ίδια η Ρ.Α.Ε. έχει με Αποφάσεις της διαρρήδην αναγνωρίσει και αποδεχθεί την κατά τα άνω οικονομική λειτουργία του Ειδικού Τέλους, καθώς την έχει ανεπιφύλακτα υιοθετήσει, όπως αποδεικνύει η επί μακρόν εφαρμοζόμενη μεθοδολογία  υπολογισμού του ύψους του Ειδικού Τέλους ως «τελευταίου καταφυγίου» εισροών του Ειδικού Λογαριασμού, ώστε αυτός να παραμένει τελικά ισοσκελισμένος. – Ενδεικτικά αναφέρουμε τα διαλαμβανόμενα στην Απόφαση 668/01.8.2012 (σελ. 9 in fin επ.): «Τονίζεται, ότι σε περίπτωση που οι ως άνω πόροι (α) και (β) [αναφέρεται στους πόρους από τα δικαιώματα εκπομπών αερίων Θερμοκηπίου, το τέλους ΕΡΤ και τυχόν άλλων επιπρόσθετων πόρων] δεν καταστεί δυνατόν να δεσμευθούν και να εκταμιευθούν από την πολιτεία, σε ικανό ύψος, μέσα στο 2012, η ΡΑΕ θα είναι εκ των πραγμάτων υποχρεωμένη, και σύμφωνα με την κατά νόμο ευθύνη της, προκειμένου να διασφαλίσει την κεφαλαιουχική επάρκεια της ΛΑΓΗΕ ΑΕ και την ομαλή συνέχιση των πληρωμών προς τους παραγωγούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, να οδηγηθεί σε δραστική αναπροσαρμογή του ΕΤΜΕΑΡ σε ύψος περίπου τριπλάσιο, μεσοσταθμικά, αυτού που προσδιορίστηκε με την υπ’ αριθ. 1453/2011 Απόφασή της (δηλ. σε περίπου 15-20 € / MWh, από περίπου 6 €/MWh που είναι σήμερα, αντιστοιχώντας σε μία μέση αύξηση του συνολικού 4-μηνιαίου λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος ενός τυπικού οικιακού καταναλωτή της τάξης του 6-7%)».

 

Επειδή η ΛΑΓΗΕ ΑΕ έχει εκ του νόμου την αποκλειστική διαχείριση του ΕΛ – ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και υποχρεούται να μεριμνά παντί πρόσφορω τρόπω για την τροφοδότηση του ως άνω Λογαριασμού με τα νόμιμα έσοδα.

Επειδή η ΛΑΓΗΕ ΑΕ επίσης οφείλει να προβαίνει σε ισόχρονη μηνιαία εξόφληση όλων των παραγωγών μόλις τροφοδοτηθεί ο οικείος λογαριασμός με τα οριζόμενα στο νόμο έσοδα.

Επειδή κατά τις διατάξεις του Ν. 4001/2011 (εφεξής, ο Νόμος), η διαχείριση του ΕΣΜΗΕ έχει ανατεθεί στην «ΑΔΜΗΕ Α.Ε.» (εφεξής, Διαχειριστής ή ΑΔΜΗΕ), που υποχρεούται να ασκεί τα καθήκοντά της σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου, του ΚΔΣ και των αποφάσεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότησή τους.

Επειδή ο Διαχειριστής οφείλει να παρέχει τις πάσης φύσεως υπηρεσίες του εφαρμόζοντας διαφανή, αντικειμενικά και αμερόληπτα κριτήρια, ώστε να αποτρέπεται κάθε διάκριση μεταξύ των χρηστών ή των κατηγοριών χρηστών του Συστήματος και ιδίως κάθε διάκριση υπέρ των συνδεδεμένων με αυτόν επιχειρήσεων, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 94 παρ. 2 (θ) του ως άνω Νόμου, σύμφωνα με τις επιταγές του ελληνικού Συντάγματος αλλά και της οδηγίας περί ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού.

Επειδή τούτο επιβάλλεται για την ισότιμη συμμετοχή όλων των επιχειρήσεων στη ρευστότητα της αγοράς και την επίτευξη συνθηκών διαφάνειας και υγιούς ανταγωνισμού.

Επειδή η ΛΑΓΗΕ ΑΕ (και η ΑΔΜΗΕ ΑΕ) επιβάλλεται ως εκ των καταστατικών τους σκοπών και με βάση τα ανωτέρω αναλυτικά διαλαμβανόμενα να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη εισροή των πόρων μέσω του ΕΤΜΕΑΡ, κάτι το οποίο δεν έχει λάβει χώρα μέχρι και σήμερα σε συνθήκες διαφάνειας και ισότητας.

Επειδή μέχρι και σήμερα ουδείς γνωρίζει επίσημα και με διαφάνεια τίνι τρόπώ και πως η ΔΕΗ ΑΕ διαχειρίζεται – αποδίδει και σε τι ποσοστό το οφειλόμενο ΕΤΜΕΑΡ, ενώ ταυτόχρονα εξακολουθούν και βρίσκονται σε υπερημερία οι πληρωμές των παραγωγών Φ/Β και συγκεκριμένα δεν έχουν εξοφληθεί πλήρως οι μήνες Απρίλιος, Μάιος και Ιούνιος 2014 (με την τελευταία εντολή της ΛΑΓΗΕ της 22ας/10/2014 έχει πληρωθεί το 57% των εγκαταστάσεων όχι του συνόλου των εκροών για τους μήνες Απρίλιο-Μάιο-Ιούνιο 2014) για όσους είχαν κάνει δήλωση Μ.Ε-Χ.Ε στον λογιστικό μήνα Ιούνιο και δεν έχουν πληρωθεί Ιούλιος, Αύγουστος και Σεπτέμβριος (για τον οποίο έχουν αναρτηθεί τα ενημερωτικά σημειώματα την 20/10/2014 και έχει τιμολογηθεί από τους παραγωγούς) 2014.

Επειδή με βάση το ενημερωτικό δελτίο του ΛΑΓΗΕ του Σεπτεμβρίου 2014 οι μήνες Ιούνιος, Ιούλιος και Αύγουστος (εκτός Σεπτεμβρίου) αντιστοιχούν σε ποσά της τάξης των 471,85 εκατομμυρίων ευρώ (χωρίς να υπολογίζονται τα συμπληρωματικά τιμολόγια προς εξόφληση των μηνών Απριλίου και Μάιου) τη στιγμή που το έλλειμμα του ειδικού λογαριασμού είναι 186εκατ. Ευρώ προκύπτει μια ταμειακή διαφορά της τάξης των 275εκατ. Ευρώ μείον τα ποσά που έχει καταβάλλει ήδη ο ΛΑΓΗΕ για τον Ιούνιο (υποθέτουμε περίπου 60εκ ευρώ) προκύπτει 215εκ ευρώ εάν προσθέσουμε και τον Σεπτέμβριο του 2014 (υποθέτουμε περίπου 130εκ ευρώ). Προκύπτει δηλαδή ήδη 345εκ ευρώ ταμειακό έλλειμμα !!!

Επειδή, εάν δεχθούμε ότι όλοι οι υπόλοιποι πόροι εισρέουν κανονικά και ότι  το ταμειακό έλλειμμα οφείλεται μόνο στο ΕΤΜΕΑΡ, η ΔΕΗ ΑΕ που κατέχει το 98% της αγοράς επιβαρύνει πρακτικά στο 100% την ΛΑΓΗΕ με την ανεισπραξιμότητα του ΕΤΜΕΑΡ, κατά συνέπεια οι παραγωγοί ΑΠΕ επιβαρύνονται με δυσανάλογα μεγάλες υπερημερίες σε σχέση με την δυναμικότητα τους έναντι της ΔΕΗ.

Επειδή η μη είσπραξη – μη (έγκαιρη) απόδοση του ΕΤΜΕΑΡ σε συνδυασμό με τους παράνομους συμψηφισμούς οφειλών της ΔΕΗ προς την ΛΑΓΗΕ (βλ. απόφαση 6022/2014 ΜΠΑ) επηρέασε αρνητικά τον ειδικό λογαριασμό προσθέτοντας επιπλέον υπερημερίες στους παραγωγούς ΑΠΕ από τα μέσα του 2012 ως και σήμερα.

Επειδή δεν είναι δυνατόν να μετακυλίεται το ως άνω πρόβλημα τρίτων διαρκώς σε βάρος των παραγωγών ΑΠΕ.

Επειδή ο σκοπός και η λειτουργία ΕΤΜΕΑΡ, είναι ακριβώς η συμμετοχή των καταναλωτών στην τροφοδότηση του Ειδικού Λογαριασμού, ώστε να διατηρείται ισοσκελισμένος, χάριν της αειφόρου ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος μέσω μείωσης των ρύπων.

Επειδή το πλέον δίκαιο και συνεπές, το οποίο θα ενίσχυε την ρευστότητα στην αγορά ενέργειας,  θα ήταν είναι όπως η ΔΕΗ καταβάλλει στον ΑΔΜΗΕ ή απευθείας στην ΛΑΓΗΕ τα ποσά ΕΤΜΕΑΡ που εισπράττει ανά βδομάδα (όπως εξάλλου πράττει με τον λογαριασμό του ΗΕΠ), καθώς καθημερινώς εξοφλούνται ή διακανονίζονται λογαριασμοί και κατά τούτο πρέπει να μεριμνήσουν οι δύο τελευταίοι εξ υμών.

Επειδή με το άρθρο 293 ΠΑΡ.10 του ΚΔΣ: «10. Οι πραγματοποιούμενες εισπράξεις από τους Εκπροσώπους Φορτίων για τα χρηματικά ποσά των χρεώσεων που αντιστοιχούν στους Πελάτες τους ή στις ιδιοκαταναλώσεις τους και αφορούν τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), τις Χρεώσεις Χρήσης Συστήματος και τις χρεώσεις στα πλαίσια του Μεταβατικού Μηχανισμού Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος, αποδίδονται στο Διαχειριστή του Συστήματος εντός του δεύτερου μήνα από τη λήξη του μήνα στον οποίο λογιστικώς ανήκουν οι λογαριασμοί. Οι Προμηθευτές μπορούν να παρέχουν στον Διαχειριστή του Συστήματος χρηματικές προκαταβολές έναντι των προς απόδοση εισπραττόμενων ποσών. Τα σχετικά ποσά που συγκεντρώνονται από το Διαχειριστή του Συστήματος αποδίδονται ανά μήνα στους αντίστοιχους δικαιούχους, οι οποίοι εκδίδουν τιμολόγια με ανάλογο πιστωτικό περιθώριο προς τον Διαχειριστή του Συστήματος. Η ισχύς των διατάξεων της παρούσας παραγράφου παύει μετά από απόφαση της ΡΑΕ, εν συνεχεία κατάλληλης τροποποίησης και συμπλήρωσης του Εγχειριδίου του Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος, όπου θα περιγράφονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής των ανωτέρω».

Επειδή με την ΑΠΟΦΑΣΗ της ΡΑΕ της 14ης/09/2014 – «Σχέδιο Τροποποίησης του Κώδικα Διαχείρισης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΦΕΚ Β’ 103/31.1.2012) και του Εγχειριδίου Εκκαθάρισης Αγοράς (ΦΕΚ Β’ 53/16.01.2013)» προβλέπεται ότι: «5. Οι χρεώσεις των Εκπροσώπων Φορτίου που αντιστοιχούν στους Πελάτες τους ή στις ιδιοκαταναλώσεις τους και αφορούν το Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων, τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, τις Χρεώσεις Χρήσης Συστήματος και τις χρεώσεις στο πλαίσιο του Μηχανισμού Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος, καθίστανται ληξιπρόθεσμες και αποδίδονται στο Διαχειριστή του Συστήματος πριν το τέλος του δεύτερου μήνα από το μήνα που εκδόθηκαν τα αντίστοιχα τιμολόγια. Οι Προμηθευτές μπορούν να παρέχουν στον Διαχειριστή του Συστήματος χρηματικές προκαταβολές έναντι των προς απόδοση εισπραττόμενων ποσών. Τα σχετικά ποσά που συγκεντρώνονται από το Διαχειριστή του Συστήματος αποδίδονται ανά μήνα στους αντίστοιχους δικαιούχους, οι οποίοι εκδίδουν τιμολόγια με ανάλογο πιστωτικό περιθώριο προς τον Διαχειριστή του Συστήματος. Η ισχύς των διατάξεων της παρούσας παραγράφου παύει μετά από απόφαση της ΡΑΕ, εν συνεχεία κατάλληλης τροποποίησης και συμπλήρωσης του Εγχειριδίου του Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος, όπου θα περιγράφονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής των ανωτέρω».

Επειδή η παρούσα τροποποίηση την οποία εγκρίνει η ΡΑΕ με την απόφαση της 14ης/9/2014 δίνει πλέον στη ΔΕΗ Α.Ε το δικαίωμα να καταβάλλει στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ όλες τις χρεώσεις που εισπράττει από τους πελάτες της δύο μήνες μετά την τιμολόγησή τους χωρίς καταβολή υπερημεριών. Αποτέλεσμα του παραπάνω θα είναι η ¨νόμιμη¨ τουλάχιστον δίμηνη υπερημερία (η ΔΕΗ στην παρούσα κατάσταση οφείλει στον ΛΑΓΗΕ υπερήμερα ποσά της τάξης των 190εκ. ευρώ για καταβολές μηνών Ιούνιου-Ιούλιου 2014) των παραγωγών ΑΠΕ καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό εσόδων θα καταβάλλεται καθυστερημένα στον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ.

Επειδή θεωρούμε απαράδεκτη την απόφαση της ΡΑΕ και ζητούμε την ανάκλησή της, διότι εκτός του ότι είναι κατά βάση αντίθετη με τους σκοπούς σύστασης της ΡΑΕ ν.4001/2011 (ισονομία, ίση μεταχείριση μεταξύ των συμμετεχόντων στον Τομέα της Ενέργειας κ.τ.λ.) επιβαρύνει δυσανάλογα με τις επισφάλειες τους παραγωγούς ΑΠΕ, γεγονός το οποίο έρχεται σε αντίθεση και με τη μνημονιακή υποχρέωση την οποία έχει αναλάβει η χώρα μας και συγκεκριμένα:

«6.1.5 Liquidity and arrears in the energy sector

  1. With a view to a complete clearing of existing arrears in the energy markets, the Ministry of Energy, in close cooperation with ADMIE and LAGIE, will communicate to the EC, the ECB and the IMF the detailed gross debt and credit positions of all participants in such market on a monthly basis, starting from June 2013 (continuous).
  2. The Ministry of Energy, in close cooperation with RAE, will promote, and facilitate through intermediation, the clearing of existing obligations among energy marketparticipants,while encouraging them for a fairsharing of the outstanding debt (continuous).
  3. RAE implements and monitors adequateregulatory provisions for netting of credit and debt positions by all actors in the energy markets, including, inter alia, terms for clearance of debts and payment of interest and penalties in line withDirective 2011/7/EU on late payments, and Regulatoryprovisions will have to ensure equal treatment for all participants, avoiding any distortion or unjustifiedadvantage coming from the belonging to vertically integrated companies (June 2013 – continuous)».

 

Επειδή στον ηλεκτρονικό τύπο υπάρχει έντονη αρθογραφία που αναφέρεται στο ενδεχόμενο μεταφοράς των επισφαλειών  από την ΑΔΜΗΕ στην ΛΑΓΗΕ  (βλ. ενδεικτικά http://www.energia.gr/article.asp?art_id=86661) χωρίς πρώτα να υπάρξει ο απαραίτητος Μηχανισμός Διασφάλισης Εσόδων, όπως υφίσταται για τον ΗΕΠ, κάτι που θεωρούμε εκ των ων ουκ άνευ.

Επειδή ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα έχει άμεση δυσμενή επίπτωση στην ΛΑΓΗΕ και στους παραγωγούς ΑΠΕ, προσαυξάνοντας τις ήδη αδικαιολόγητα μεγάλες υπερημερίες στις πληρωμές τους.

Επειδή λόγω πρότερης ¨τραυματικής¨ εμπειρίας του 2012 με την διάσπαση του ΔΕΣΜΗΕ σε ΑΔΜΗΕ και ΛΑΓΗΕ ο οποίος τελευταίος φορέας επιβαρύνθηκε με έλλειμμα το οποίο ποτέ δεν κατέστη γνωστό πως δημιουργήθηκε, με αποτέλεσμα την επιβάρυνση των παραγωγών Φ/Β αδιακρίτως επί δικαίων και αδίκων.

Επειδή οι παραγωγοί Φ/Β πλήρωσαν και πληρώνουν ιδιαίτερα ακριβά την εξυγίανση του ειδικού λογαριασμού των ΑΠΕ, δεν θα επιτρέψουμε σε καμία περίπτωση να δείξετε ανοχή στην μετακύλιση τυχόν νέων ελλειμμάτων προερχόμενων από την εγκληματική αδιαφορία του ΑΔΜΗΕ να εισπράξει τα προαναφερθέν ποσά. Σε καμία περίπτωση δεν θα επιτραπεί για δεύτερη φορά οι Φ/Β παραγωγοί να πληρώσουν  ελλείμματα άλλων ιδιωτικών και δημοσίων εταιριών.

Επειδή διακηρυγμένη πρόθεση της Πολιτείας είναι να επιχειρήσουν και ιδιωτικές εταιρίες στην λιανική εμπορία ενέργειας, λόγω της προηγούμενης εμπειρίας με τις εταιρίες ENERGA-HELLAS POWER που ως αποτέλεσμα είχαν την διασπάθιση χρημάτων από τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ.

Επειδή στην Τρίτη Επικαιροποιήση του Μνημονίου (Ιούλιος 2013) προβλέπεται ότι:

6.1.5   Liquidity and arrears in the energy sector

  1. 1. With a view to a complete clearing of existing arrears in the energy markets, the Ministry of Energy, in close cooperation with ADMIE and LAGIE, will communicate to the EC, the ECB and the IMF the detailed gross debt and credit positions of all participants in such market on a monthly basis, starting from June 2013 (continuous).
  2. 2. The Ministry of Energy, in close cooperation with RAE, will promote, and facilitate through intermediation, the clearing of existing obligations among energy market participants, while encouraging them for a fair sharing of the outstanding debt (continuous).
  3. 3. RAE implements and monitors adequate regulatory provisions for netting of credit and debt positions by all actors in the energy markets, including, inter alia, terms for clearance of debts and payment of  interest and penalties in  line  with Directive 2011/7/EU on  late payments, and Regulatory provisions will have to ensure equal treatment for all participants, avoiding any distortion or unjustified advantage coming from the belonging to vertically integrated companies (June 2013 – continuous).

 

Δηλαδή υφίσταται η υποχρέωση εκ μέρους της Πολιτείας να εξοφλήσει πλήρως τους συμμετέχοντες στην Ενεργειακή Αγορά της χώρας και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οφειλές προς την ΔΕΗ του Δημοσίου και των ΟΤΑ περιέχουν ποσά του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ.

Επειδή δεν μπορεί να γίνει αντικειμενικά ανεκτό και σε κάθε περίπτωση δεν θα γίνει ανεκτό από εμάς να μεταφερθούν υπαρκτές επισφάλειες από την ΑΔΜΗΕ ΑΕ στην ΛΑΓΗΕ ΑΕ χωρίς τουλάχιστον να υπάρξουν εκ των προτέρων εχέγγυα για τη διασφάλιση της υγείας του ΕΛΑΠΕ και έμμεσα της βιωσιμότητας των επιχειρήσεών μας.

Επειδή παρά το νόμο 4254/2014 με βάση τον οποίον άκοντες οι παραγωγοί Φ/Β αναγκάστηκαν να υποστούν δυσανάλογες οικονομικές θυσίες προς εξυγίανση υποτίθεται του ΕΛΑΠΕ, τούτο δεν επετεύχθη, καθόσον οι υπερημερίες εξακολουθούν να υφίστανται και μάλιστα πρόσφατα δεχθήκαμε πενήντα ημέρες καθυστέρησης, στα ήδη οφειλόμενα τεσσάρων μηνών.

Επειδή η εξυγίανση του ΕΛΑΠΕ δεν μπορεί να γίνεται παγίως μονομερώς κατά των παραγωγών ΦΒ, αλλά οφείλετε άπαντες να πράξετε παν δέον επί τω τέλει όπως εισπράττεται και αποδίδεται στους «νόμιμους τελικούς αποδέκτες» του το ΕΤΜΕΑΡ, ήτοι σε όλους τους παραγωγούς ΑΠΕ.

 

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Με ρητή επιφύλαξη παντός νομίμου δικαιώματός μας και για λογαριασμό των μελών μας ενώπιον των αρμοδίων Δικαστηρίων

 

ΣΑΣ ΚΑΛΟΥΜΕ

Να πράξετε παν δέον έκαστος στα πλαίσια της καθ’ ύλην αρμοδιότητάς σας ή των εταιρικών σκοπών σας αντίστοιχα, επί τω τέλει όπως διασφαλισθεί κατ’ αναλογίαν προς ό,τι ισχύει σήμερα για τον ΗΕΠ η καθ’ ολοκληρίαν είσπραξη και απόδοση του ΕΤΜΕΑΡ στην ΛΑΓΗΕ ΑΕ μέσω της ΑΔΜΗΕ ΑΕ.

Να προχωρήσετε στην υιοθέτηση αντίστοιχων μέτρων κατ’ αναλογίαν προς ό,τι ισχύει σήμερα για τον ΗΕΠ προς εξασφάλιση των παραγωγών ΑΠΕ από το ενδεχόμενο καθυστερήσεων.

Να αναφέρονται στον οικείο Πίνακα του Ειδικού Λογαριασμού που δημοσιεύεται αρμοδίως διακριτώς τα ταμειακά έσοδα από το ΕΤΜΕΑΡ που παρακρατά η ΔΕΗ ΑΕ, ώστε να μπορεί έκαστος να λαμβάνει διαφανώς γνώση και των εισροών του ΕΤΜΕΑΡ στον Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ.

 

Αρμόδιος δικαστικός επιμελητής εντέλλεται να επιδώσει νομίμως την παρούσα προς ους απευθύνεται για να λάβουν γνώση και για τις νόμιμες συνέπειες.

 

Αθήνα, 29.10.2014

 

Για την εξωδίκως δηλούσα «Ε.Π.Η.Ε.»

Ο πληρεξούσιος Δικηγόρος

 

Η Λ Ι Α Σ  Δ.  Κ Ο Λ Λ Υ Ρ Η Σ

Δ Ι Κ Η Γ Ο Ρ Ο Σ (ΑΜ/ΔΣΑ 25296)

Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου

Πανεπιστημίου  Χαϊδελβέργης Γερμανίας

LL.M., MΔΕ Διοικητικού Δικαίου

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ 32   –   ΑΘΗΝΑ

Τηλ.: 210.3608504, 210.3643637, 6944.691416

Fax: 210.3608509 – Email: kolliris@hotmail.com

 

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *